کاشت، داشت و برداشت هویج

کاشت، داشت و برداشت هویج    

 

هویج گیاهی است دو ساله از خانواده چتریان؛ یعنی در سال اول تولید ریشه  

ضخیم و قابل استفاده غذایی کرده و در سال دوم از وسط برگ های آن که به  

شکل روزت و از روی طوقه ریشه می ‌رویند شاخه گل دهنده ظاهر می‌ شود.  

این شاخه تا ارتفاع 60 تا 90 سانتیمتر رشد می‌ کند و پس از  

تلقیح که بوسیله حشرات انجام می‌ گیرد تولید بذر می‌ کند. موطن اصلی هویج  

در اروپا و شمال آفریقا و آسیا می‌ باشد و پاره‌ای از انواع آن در آمریکای شمالی 

 و جنوبی یافت می‌ شود.  

هویج ، گیاهی است دوساله که ریشه آن عمودی بوده و قسمت وسط ریشه 

 گوشتی وخشبی و به رنگ زرد میشود که هویج مصرفی را تشکیل میدهد. 

به هر میزان که این قسمت ظریف تر و ضخامت آن کمتر باشد ، هویج مرغوب  

تر خواهد بود . 

برگ های این گیاه دندانه دندانه و ساقه گل آن درسال دوم ظاهر میشود .

برای مصرف ، محصول هویج ، در سال اول و یا فصل زراعتی اول برداشت 

 می شود و به منظور بذرگیری درسال دوم مورد استفاده قرار میگیرد .

گل های این گیاه، سفید رنگ و ریز می باشند که در سال دوم به صورت چتری 

 از داخل غلافی در راس ساقه گل خارج می گردند 

زمان کاشت  

هویج در مقابل سله خاک حساس بوده و سبز شدن هویج رابطه   نزدیکى با چگونگى تهیه زمین دارد. بنابراین زمین باید کاملاً نرم باشد.   بذر هویج مى‌تواند مدت‌ها در زمین بدون سبز شدن بماند بدون اینکه   صدمه ببیند. در بعضى جاها بذر هویج بهاره را در همان پائیز مى‌کارند   تا در اولین فرصت بهار که هوا گرم مى‌شود سبز شده و رشد نماید. بذر هویج را مانند بذر سایر سبزیهای ریشه‌ای در محل اصلی می‌کارند.   موقع کاشت بذر در نقاط سرد سیر که دارای زمستانهای سخت است   در فصل بهار پس از برطرف شدن خطر یخبندان می‌باشد و در نواحی   گرم معتدل که خطر یخبندان وجود ندارد بذر این گیاه را می‌توان در  پاییز   و یا زمستان کاشت. برای بدست آوردن هویج تازه و لطیف باید بذر آن را   به تدریج کاشت و آخرین کاشت باید از بذر انواع زودرس و اقلا 2 ماه قبل   از رسیدن سرمای شدید و یخبندان انجام می‌گیرد. بذر هویج را بطور   خطی می‌کارند. فاصله خطوط از 40 تا 45 سانتیمتر نسبت به آب و   هوا و نوع خاک تغییر می‌کند. عمق کاشت

عمق کاشت بذر در حدود ۳ سانتى‌متر باید باشد. مخصوصاً وقتى از علف‌  کش قبل از سبز شدن هویج استفاده مى‌شود.

آب و هوا و خاک :   

هویج ، در هر آب و هوا و خاکی می روید .
ولی در زمین های نرم و عمیق بهار نتیجه می دهد .
برای آن که ریشه هویج که همان قسمت خوراکی و مورد استفاده گیاه است صاف  

و خوش ترکیب باشد ، بایستی در زمین هائی به گشت آن پرداخت که اجسام سخت 

 مانند : سنگ وگیاهان نپوسیده در زمین نباشد.
زمین مورد استفاده برای کشت هویج احتیاج به مقدار کافی مواد غذائی (کود ) دارد .
بایستی محل کاشت این گیاه را با کودهای لازم تقویت نمود .
در صورتی که بخواهند کود حیوانی به خاک بدهند ، بایستی در پائیز سال قبل اقدام  

گردد تا کود کاملا پوسیده شود .  

روش کاشت :   

 این گیاه وسیله بذر تکثیر می شود . بذر هویج کوچک و به رنگ های خاکستری  و  

سبز و معطر می باشد . شکل بذر هویج کمی محدّب و دارای خار است و اغلب این 

 خارها موجب می شوند که چند بذر به هم بچسبند . به همین علت بایستی  

در زمان کاشت ، بذرها را کمی به یکدیگر مالید تا ازهم جدا شوند . 

طرز کاشت هویج به صورت خطی و یا دستپاش می باشد . در هردو صورت بایستی 

 پس از سبز شدن گیاه ، زمین را ازعلف های هرز وجین کرد و در صورت لزوم هویج ها 

 را تُنُک کرد . در صورتی که بذر هویج و تربچه را به نسبت مساوی باهم مخلوط نموده  

بکارند ، همزمان با سبز شدن هویج ها تربچه ها قابل برداشت می شوند و چون تربچه 

 را برداشت می کنند خود به خود فضای لازم برای رشد و نمو هویج باز می شود و  

از یک زمین در یک زمان دو استفاده شده است . در طریقه خطی ، فاصله بین خطوط  

۲۰ تا ۲۵ سانتیمتر مناسب است و بایستی دقت شود که روی بذرها زیاد خاک داده  

نشود . از زمان کشت بذر ، تا برداشت محصول هویج نسبت به انواع زودرس و دیررس  

۳ تا ۶ ماه به طول می انجامد . 

عمق کاشت   عمق کاشت بذر در حدود ۳ سانتى‌متر باید باشد. مخصوصاً وقتى از علف‌کش قبل از سبز شدن هویج استفاده مى‌شود.   مقدار بذر   مقدار بذر یا تراکم باید طورى باشد که زمین به‌سرعت پوشیده شود و در ضمن بدون تنک کردن محصول با کیفیت خوب به‌دست آید. بنابراین مقدار بذر براى هویج ۵ تا ۷ کیلوگرم در هکتار توصیه مى‌شود.    تناوب    ارزش زراعى هویج براى گیاهان بعدى چندان زیاد نیست اگرچه هویج را مى‌توان بعد از خودش کشت کرد ولى براى جلوگیرى از انتشار و تکثیر آفات آن را در تناوب چندساله قرار مى‌دهیم بعد از هویج زودرس مى‌توان کلم قمرى و یا کلم گل‌ کاشت.   کودهای شیمیایی مقدار کودهای شیمیایی مورد نیاز بر اساس تجزیه خاک مشخص می گردد ولی در صورتیکه امکان تجزیه خاک و جود نداشته باشد برای منطقه 150 کیلو گرم کود اوره ، 100 کیلو گرم کود فسفات و 250 کیلو گرم کود پتاس توصیه می گردد.  در زراعت هویج به پتاس بیشتری نیاز داریم اما از مصرف زیاد ازت باید خود داری کرد . مصرف زیاد ازت باعث رشد سریع غده می شود و در موارد بسیاری موجب ایجاد ترک از ابتدا تا انتهای ریشه می شود .لازم به توضیح است که تنشهای رطوبتی یا آبیاری که پس از یک دوره خشکی اتفاق بیافتد نیز سبب ترک یا دو شاخه شدن انتهای محصول خواهد شد. بیماریها در صورتیکه محصول پر ( انبوه ) باشد و یا تنک نگردیده باشد و همچنین در صورت مصرف بیش از حد کودهای شیمیایی ، رشد رویشی گیاه زیاد می شود . در صورت آبیاری بیش از حد ، بیماری سفیدک در این زراعت مشکل آفرین خواهد بود.   برداشت محصول هویج    تقریبا در تمام فصول سال هویج در بازار یافت می‌شود ولی هویج هایی که در اواخر بهار و اوایل تابستان به فروش می‌رسند محصول انواع زود رس هستند و هویج هایی که در پاییز و زمستان به بازار عرضه می‌شوند از انواع هویج دیر رس به عمل آمده‌اند. هویج پاییزه یا آخر فصل را بوسیله گاو آهن از زمین می‌کنند.  انبار کردن هویج   انبار کردن هویج کاملا شبیه نگاهداری چغندر در فصل زمستان می‌باشد باید دارای حرارت و رطوبت باشد. میزان رطوبت نسبی انبار بین 93 و 98 درصد باشد. ماندن هویج برای مدت طولانی در انبار باعث کم شدن مقدار قند آن می‌شود و از حیث مرغوبی لطمه می‌بیند.  خواص هویج    ۱- مقوى است ۲- املاح معدنى تولید مى کند. ۳- ضد کم خونى است (تعداد گلبولهاى قرمز خون و هموگلوبین را زیاد مى کند). ۴- عامل رشد است ۵- دوست بزرگ رودهاست کار رودها را تنظیم مى کند، ضد اسهال و در عین حال ملین است ) ضد عفونت روده ها و التیام دهنده زخم روده هاست . ۶- ضد عفونت معده و التیام دهنده زخم معده است . ۷- تصفیه کننده خون است . ۸- صفرا را رقیق مى کند. ۹- سینه را نرم مى سازد. ۱۰- ادرار را زیاد مى کند. ۱۱- اشتها مى آورد. ۱۲- خنک است . ۱۳- پوست را ترمیم مى کند. ۱۴- مصونیتهاى طبیعى مى آورد. ۱۵- کرم کش ‍ است . ۱۶- ضد نفخ است . ۱۷- التیام دهنده زخم است .