چرخه زندگی کاج
چرخه زندگی کاج
اندام های تولید مثلی کاج در مخروط ها تشکیل می شود . کاج دونوع مخروط دارد ، مخروط نر ومخروط ماده .
مخروط ماده شامل محورطولی وپولک هاست . در سطح بالایی هر پولک دو تخمک تشکیل می شود . مخروط نر نیز شامل محور طولی وپولک هامی باشد . درسطح زیرین هر فلس دوکیسه گرده تشکیل می شود .
درکیسه های گرده ، سلول های مادرمیکروسپور دیپلوئید باتقسیم میوز تقسیم شده ، چهار میکروسپور هاپلوئید رابه وجود می آورد .
هسته هرمیکروسپور دومیتوزمتوالی انجام داده چهارهسته تشکیل می شود .هرهسته تبدیل به یک سلول می شود .
به این ترتیب دانه گرده کامل می شود . میکروسپور یا دانه گرده همان گامتوفیت نر است . هردانه گرده رسیده شامل چهار سلول هاپلوئید است که عبارتند از یک سلول زایشی ، یک سلول رویشی ودوسلول پروتالی که دودیواره خارجی وداخلی آنهارا در احاطه می کند. دیواره خارجی در دوطرف مقداری از دیواره داخلی فاصله می گیرد ودوبال را ایجاد می کند .
پس ازتشکیل دانه گرده گرده افشانی انجام می شود . تخمک ها درسال اول نارسند . تخمک نارس کاج شامل یک پوسته ، سفت وپارانشیم خورش است .
در سال دوم تخمک ها می رسندبه این ترتیب که یکی از سلول های پارانشیم خورش به نام سلول مادر مگاسپور به روش میوز چهار مگاسپور را به وجود می آورد . سه تا از این سلول ها ازبین رفته ، مگاسپور باقی مانده با میتوز های متوالی یک بافت هاپلوئید به نام آندوسپرم را تشکیل می دهد . آندوسپرم همان گامتوفیت ماده است . درون آندوسپرم تعدادی آرکگن ودرون آرکگن ، تخمزا تشکیل می شود .
درطول این مدت براثر فعالیت سلول رویشی ، لوله گرده تشکیل شده که ازسفت عبور کرده وارد تخمک می شود .پس از تشکیل لوله گرده ، سلول رویشی تحلیل می رود. سلول زایشی با تقسیم میتوز دو آنتروزوئید را به وجود می آورد . آنتروزوئیدها از طریق لوله گرده وارد تخمک شده وبا تخمزای درون آرکگن ترکیب می شوند. به این ترتیب تخم تشکیل می شود . از رشد سلول تخم، رویان تشکیل می شود . رویان همان اسپوروفیت آینده است .
پس از لقاح ، تخمک تغییر کرده تبدیل به دانه می شود .دانه کاج شامل پوسته ، رویان وآندوسپرم است که اندوخته غذایی دانه را تشکیل می دهد. دانه کاج یک بال نیزدارد که به پراکنده شدن دانه کمک می کند .
درشرایط مساعد دانه می روید واسپوروفیت جدیدی را ایجاد می کند.
می توان گفت که اسپوروفیت کاج فقط در ابتدای رویش دانه به گامتوفیت وابسته است زیرا از آندوسپرم تغذیه می کند .
منبع: تنگستان
