انواع سوسک

 انواع سوسک

سوسک آلمانی

در میان انواع سوسکها از همه مسئله سازتر است . طول این سوسک که یکی از گونه های کوچک تر محسوب می شود درز مان بلوغ به چهار سانتیمترمی رسد ، رنگ آن قهوه ای روشن است و یک جفت خط قهوه ای موازی بین سر و بخش جلویی بال هایش دارد . این گونه بطور معمول در ساختما نهایی پیدا میشود که مواد غذایی در ان آماده یا ا نبار می کنند .آنها عموما از محدوده های الوده به خا نه های مسکونی اطراف مهاجرت میکنند یا ممکن است از طریق کا نتینـرهای حمــل مواد غذایی به تقاط دیگر جابجا شوند . اقا متگا ههای اصلی مورد علاقه آنها محدوده های گرم و مرطوب ، مانند ظرفشویی و سایر لوازم خانگی آشپزخانه ، دستشویی حمام و آبگرمکن هااست .

سوسک آمریکایی

بزرگ ترین گونه آفت زا ست که طول آن تا پنج سا نتی متـر میـر سد . رنگ آن مسی است و حاشـیه ای زرد رنگ در اطراف سر وحفاظ پشت سرش دارد . اگر چه گاهی در منــازل نیز دیـده می شود ، اما این گونه رابیشتر در محدوده های مرطوب و گرم ساختما نها ی صنعتی و بازرگا نی می توان یا فت . موتــورخا نه هاو محل دیــگ بخارو مشـعل ، همچنین فاضلاب هاو مجاری گرمایشی ، محیطهای مطلوب اینگونه هستند .

سوسک نوار قهوه ای

از نظر اندازه ورنگ مشابه سوسک المانی است ، وجه تمایز آن با گونه آلمانی ، عدم وجود خط های قهوه ای برروی حفاظ قسمت جلویی بال ها و وجود دو نوار روشن در عرض بال ها و شکم می باشد . این گونه در مقـایـسه با سوسک آلمانی ، محیطی خشــک تر را ترجیــح می دهـــد و در سـقف ها ، اثاثیه و مبلمان و سایر لوازم خانگی به خصوص تلویزیون یافت می شود .

سوسک شرقی

اندازه ای متوسط بین دو سوسک آلمانی و آمریکایی دارد و رنگ آن تیره تر است . بالغ ها بال هایی دارند که به قسمت انتهایی شکم نمی رسد . از نظر بسیاری از ا فــرا د ، این گونــه ها مشـمئز کننده ترین انواع سـوسـک های معمول است . خصـوصا بـه دلیل بـــوی بسیار بـدی که از خود متصاعد می کنند ، این گونه محـدوده های خنک ، نمناک وتاریک را بسـیار ترجـیح می دهند ، و به همین دلیل ، اغلب آنها را ساس آبی می نامند . زیستگاههای معمول آنها شامل دهانه و مجاری فاضلاب ، حفره های نمناک ، زیر زمین ها و سردابه ها می باشد . دور ه هجوم آنها عموما بهار وپاییز است .

سوسک چوب

محیط های بیرونی را ترجیح می دهد و معمولا در انبارهاو توده های چوب ، در درختـان مـرده و زیر پوست درختان یافت می شود . ایـن کـونه از آنـجا کـه جـذب نـور میــــشود گاهی بـه درون خـــا نـه ها می ایند و ایجاد هراس می کنند چرا که به سادگی با سوسک آفت اشتباه گرفته می شود . سـوسک چوب را با توجه به نوار سفیدی که دور سر و حفاظ پشت سر انها کشیده شـده است مـی توان از سا یر کونـــه ها تشخیص داد. این گونه در محیط های بسته و داخل منازل نمی تــواند به بقــای خود ادامه دهد یا تکـثیـــر یابد .

سؤالاتی که اغلب سؤالاتی که اغلب در مورد سوسک ها پرسیده می شوند

واقعا چقدر در مورد همسایه مان ، سوسک ، می دانید ؟ مطلب زیر را بخوانید تاببینیم آیا به نظر شما هم این حقایق بسیار عجیب وشگفت انگیزند ؟ رنگ خون سوسکها سفید است . بزرگ ترین سوسک دنیا ( که در آمریکای جنوبی زندگی می کند ) پانزده سانتی متر طول دارد و پهنای بال هایش به سی سانتی متر می رسد . استــخوان بنـدی سوسک روی قسمت بیرونی بد نش قـرار دارد ، سوسک ها به هنـگام رشـــد ، چند ین باردرطول سال استخوانبندی خـــارجی شان را می انــدازند ، سوسکی که تازه پوست انداخته باشد ، رنگ سفیدی دارد و چشم هایی سیاه که الــبته پس از گـذشت هشت ساعت رنگ معـمول پــوست خود را بـــاز می یابد . بعضی از سوسکهای ماده تنها یکبار جفت گیری می کنند و بقیه عمر خود را باردار هستند (bummer) . سوسک می تواند بدون داشتن سر یک هفته به زندگی خود ادامه دهد ( البته احتمالا اگر سوسکی بی سر راببینید که دارد کف اتاق این طرف و آن طرف می رود ، از ترس غش خواهید کرد آن سوسک فقط به این علت خواهد مرد که بدون داشتن سر نمی تواند آب بنوشد و از تشنگی خواهد مرد . ) سوسکها می توانند شنا کنند (ولی بالا آمدن برای تنفس کاری مشکل خواهد بود چرا که سوسک ها از بخش های جا نبی بدنشان تغذیه می کنند نه از طریق بینی و دهان . ) سوسک ها می توانند با سرعت پنج کیلومتر در ساعت بدوند ( البته به ماراتون نمی رسند ولی خوب بد هم نیست ! ) 

سوسک ها بر اساس اعداد :

6 : تعداد پاهای یک سوسک .
18 : تعداد زانوها در اغلب سوسکها (حداقل ! ) 
40 : تعداد دقایقی که سوسک می تواند نفسش را نگهدارد .
48 : تعداد ساعاتی که طول می کشد یک ماده غذایی نرم از سیستم گوارشی سوسک رد شود . 
75 : درصد اوقاتی که سوسکها به استراحت می پردازند ( چقدر می توانند تنبل باشند ؟ ) 
5000 : تعداد کونه های سوسک در جهان . 
280میلیون + : سال قبل که تصور می رود سوسک ها در آن زمان به وجود آمده باشند ( دوره ذغالینه ـ کربونیفروس ) 
سوسکها می توانند یک ماه بدون غذا سر کنند ، اما تنها یک هفته بدون آب زنده خواهند ماند . 
قلب یک سوسک ، تنها از یک لوله ساده و دریچه های آن تشکیل شده است ، این لوله می تواند خون را در بدن حشره به جلو و عقب براند ، قـلب سـوسک حتـی مــی تواند متوقف شود بدون آنــکه آسیبی به سوسک برسد . 

سوسک های جوان تنها شکافی به نازکی سکه یک ریا لی ( تقریبا 5/0 میلیمتر ) نیاز دارند تا به درون آن بخزند . نرهای بالغ می توانند در فضایی به اندازه 6/1 میلیمتر یا به باریکی یک سکه پنج تومانی خود را جا دهند ماده های باردار به فضای بیشتری برای پنهان شدن نیاز دارند ( 5/4 میلیمتر ) یا فضایی به ضخامت دو سکه بیست وپنج تومانی به هم چسبیده .

 اغلب گونه های سوسک در مناطق استـوایی زندگی می کنند . ولی سوسک ها در سراسر جهان حتی در قطب شمال و جنوب ، سوسکها ی آفت مـی توانند تا برودت های نزدیک به 32 درجه را تاب بیـاـورند ، و البته اگـر سـرما بیشتر شود خواهـند مرد ، با این وجــود در مـــکان های بسیارسـرد ، سـوسـک ها با انسان هاجابجا می شوند و به بـقای خود ادامه می دهند . ( خوب ، پیشنهاد میکنم بالاپوش ها یتان را خیلی محکم بغل نکنید ! ) 

سوسک ها می توانند از دیوار بالا بروند ، آنها مجموعه ای از چنگکهای بسیار ریز بر روی پاهایشان در اختیار دارند که برای همین منظور خاص طراحی شده است . 

کـلـیه سـوسـکها شـبیه بـه یـک دسـته مـار به هــم پیـچیده هسـتند که مــدام به خود می پیـچند و وول می خورند . ( توانستید شکلش را تصور کنید ؟ ) 
سوسک له شده را می توان برای آرام کردن درد ناشی از گزش بر روی موضع زخم گذاشت . 

سوسک ها برای بو کشیدن از شاخک هایشان ( یا همان آنتن هایشان) به جای بینی استفاده میکنند ، حس بـویایی آنها بسـیار قـوی است ، آنها دوسـتان و خا نواده را از طـریق بوی متـمـا یزی که دارند تشخیـص مــی دهنـد . 

سوسک ها ی ماده رایحه ای به نام فرومون تولید می کنند که نرها را برای جفت گیری به سوی خود جذب می کند (واقعا عطر قدرتمندی است ! ) بعـضی انـواع سوسک های ماده کیسه های تخمک را تا زمانی که آمادگی به دنیا آمـدن پیدا کنند ، در درون بدن خود حمل می کنند . این نوزادان یک تا دو روز پس از تولد همراه مادر می مانند . سوسک های نر ، اسپرم را در بسته های کادو پیچ شده به نام اسپرماتوفور به سوسکهای ماده منتقل میکنند . 
بعضی نرها این بسته را با غشـایی غنـی از پروتئیــن می پوشانند که سوسک ماده با تغذیه آن می تواند مواد غذایی لازم برای رشد کودکانش را تامین کند . واقعا که لذیذ است . 

سوسک ها از جمله ناخواستــه تـرین حشرات مزاحم خانگی محسـوب می شوند ، آنها در محیـــط های کثیف و شرایط غیر بهداشتی رشد می کنند ، اگرچه گاهی اوقات تمیز ترین خا نه ها رانیز مـورد هجـــوم قرار می دهند . اگر چه سوسکها عامل حمل انواع عوامل بیماریزا هستند بااین حال با شیوع هیچ نوع بیماری عـمـده ای در ایالات متحده امریکا در ارتباط نبوده اند . 

این حشرات ترشحات بسیار بد بوئی دارند که می تــوانـد طـعم غذا را تغییر دهد .

 
بررسی ها نشان داده است سوسک ها می توانند واکنشهای حسا سیتی در افراد مستعد ایجاد کنند ، این حالت در اثر تماس افراد حساس باغذای آلوده یا گرد و خاک خانه ایجاد می شود . 

در محدوده های آلوده ، سه شکل زندگی سوسک را می توان مشاهده کرد . کیسه تخمک ها شـکل و انـدازه یـک لـوبیا رادارد و حـاوی ده تابیست تخم سـوسک است . ماده سـوسک تخـمک ها را تا زمان تـولد مدام جابجا می کـــند ، و در بعـضی از گـونه ها سوسک مـاده تخـمک ها را درنقطه ای امن پنهان می سازد . با شکسته شدن تخم ها ، سوسک های جوان یا شفیره ها سر برمی آورند . 

سوسکهای نوزاد از لحاظ شکل شبیه سوسکهای بالغ هستند ، بااین تفاوت که کوچکترند و بال هم دارند زیستگاه و ذایقه غذایی آنها درست مانند سوسکهای بالغ است . 

سوسک هادر هنگام شب فعال می شوند ، از این رو مشاهده آنها در طول روز نشانه آلودگی شدید محیط است ، آنها نقاط محفوظی مانند ترک ها وشکافها را برای استراحت و پنهان شدن ترجیح می دهند ، اگر چه سوسک ها غذا های خشک را ترجیح می دهند ، با این حال هر غذایی را اعم از آنکه منشا گیاهی یاحیوانی داشته باشد می خورند بیش از 50 کو نه سوسک در ایالات متحده امریکا وجود دارد .

روش نوین آبیاری (لوله های پلی اتیلن دریچه دار آبیاری سطحی)

لوله های پلی اتیلن دریچه دار آبیاری سطحی

روش نوین آبیاری

 

لوله های پلی اتیلن دریچه دار آبیاری سطحی

روش نوین آبیاری

استفاده از لوله های دریچه دار جهت بهبود روشهای آبیاری سطحی به ویژه آبیاری ردیفی ازدهه 1960میلادی دردنیا رواج یافت. لوله های اولیه ازجنس آلومینیوم ساخته می شدند، اما با پیشرفت صنایع پتروشیمی و تولید مواد پلیمری و پی وی سی ، به تدریج این مواد جایگزین آلومینیوم شده وسیستمی بسیار مقرون به صرفه ، سبک وکارآمد را پدیدآوردند که قادر بود جایگزین جوی ها وکانال های سنتی درسیستم رایج آبیاری سطحی گردد 

لوله های دریچه دار عبارتست از لوله های پلی اتیلن مجهز به دریچه های قابل تنظیم که بعنوان مجاری درجه 4 می توانند جایگزین مناسبی برای کانالهای خاکی گردند . در این سیستم آب بجای نهر خاکی در لوله جریان داشته و تلفات ناشی از نشت آب در کانالهای خاکی به حداقل خواهد رسید . این لوله ها که در کلاف های 100 و 200 متری ساخته می شود ، بوسیله گیره مخصوص به دهانه خروجی آبگیر و یا به یکدیگر متصل شده و در امتداد طول قطعه آبیاری به طول مناسب مستقر می گردد . لوله ها در فواصل معین مجهز به دهانه های خروجی آب ( دریچه ) می باشند و مقطع دهانه هر دریچه بوسیله کلاهک مخصوص قابل تنظیم است . بطوریکه مقدار جریان خروجی از هر دریچه را می توان متناسب با مقدار مورد نیاز با مقدار مورد نیاز ( حداکثر 5/2 لیتر در ثانیه ) تنظیم نمود .

نتایج و مباحث ارائه شده در این مقاله بیانگر این مطلب می باشد که استفاده از لوله های دریچه دار ابزار اصلی برای بهبود سیستم های آبیاری سطحی بشمار می آید . طراحی مناسب لوله های دریچه دار به همراه تسطیح دقیق ، می تواند یکنواختی توزیع آب و ذخیره آب آبیاری را در اراضی زراعی و باغی بهبود ببخشد . در حالیکه تولید محصول نیز در مقایسه با روش آبیاری سطحی سنتی به طور چشمگیری افزایش می یابد . بعبارت دیگر در مقابل روش های آبیاری سطحی سنتی ، سیستم لوله های دریچه دار دارای مزایای همچون یکنواختی بیشتر در توزیع آب ، کاهش مقدار آب آبیاری و همچنین حفظ انرژی بدون تاثیر در بازدهی محصول را می باشد . همچنین این سیستم دارای قابلیت فراوانی از جمله انعطاف پذیری ، بهره برداری آسان ، نیاز کم نیروی کارگری و جابجایی آسان می باشد.

از آنجا که در بسیاری از مناطق کشور آب با کیفیت پایین ( فیزیکی – شیمیایی ) بعنوان یک منبع آب قابل دسترس برای استفاده در محصولات کشاورزی مطرح می باشد که سیستمهای آبیاری تحت فشار (قطره ای و بارانی ) بدلیل غلظت بالای مواد نمی توانند برای آبیاری با این نوع آب ها مورد استفاده قرار گیرند ، سیستم لوله های دریچه دار برای آبیاری اراضی تحت پوشش می تواند بدون کاهش راندمان و مشکلات تخریب سیستم ، برای اینگونه آبها به ویژه با غلظت مواد رسوبی با اطمینان بکار برده شود 

 

استفاده ازلوله های دریچه دار در کشت های ردیفی دارای مزایای متعددی است که درذیل به تعدادی ازآنها اشاره می شود:

-۱لوله‌های دریچه‌دار به علت کاهش نفوذ عمقی وتبخیر سطحی آب حین انتقال وتوزیع درزمین های زراعی ، موجب حداقل 35-30 درصد صرفه جویی درمصرف آب می گردند.به این ترتیب راندمان آبیاری ردیفی به 70-60درصد افزایش یافته و با حذف کانال ها وجوی های خاکی مورد نیاز در آبیاری سنتی ،10درصد به سطح زیرکشت مزرعه افزوده می‌گردد.

-۲  لوله‌های جدید ازجنس مواد پلیمری بسیار سبک وکم حجم بوده ، به راحتی قابل انتقال وجا به جایی هستند. می‌توان پس از اتمام یک فصل کشت آنها راجمع آوری ودر محلی نگهداری نمود ودرفصل بعد مجدداً مورد استفاده قرارداد. استفاده ازلوله پلی اتیلن نیاز به ایجاد آب بند، خرید سیفون و کارگذاشتن پلاستیک در دهانه جوی ها را برطرف می‌کند  .

 -۳درآبیاری با استفاده ازلوله‌های دریچه‌دار پلی اتیلن برخلاف جوی‌های سنتی ، مشکل آب بردگی و.... ایجاد نشده و به علت سهولت و سرعت کاربرد، یک نفرآبیار قادر است کار سه نفر را انجام دهد. همچنین مانع از انتقال بذر و علف هرز از طریق جریان آب به مزرعه می‌شود و هزینه‌های خرید علف کش، سمپاشی و دفع مکانیکی علف‌های هرز در مزرعه کاهش می‌یابد.

۴-لوله‌های دریچه‌دار پلی اتیلن از فرسایش سطحی خاک جلوگیری می‌کند. به دلیل صیقلی بودن جداره داخلی لوله ها سبب انتقال سریع آب در زمین زراعی شده ، راندمان آبیاری را افزایش می‌دهند. نوع آب از نظر املاح و مواد نامحلول موجود درآن ، هیچ گونه تأثیری درکارکرد این سیستم ندارد. نیازی به استفاده ازموتور و پمپ نداشته ، آب با استفاده از نیروی شیب ثقلی زمین و با حداقل فشار ممکن درمزرعه منتقل می‌شود.

-۵ لوله های دریچه‌دار پلی اتیلن قادرند عمل توزیع و انتقال کودهای شیمیایی را از طریق جریان آب به انجام رسانده ،راندمان مصرف کود را افزایش دهند. به این طریق هزینه‌های خرید کود و کودپاشی درمزرعه تا 40 درصد کاهش می‌یابد. همچنین مانع از ایجاد رطوبت ناخواسته درسطح مزرعه و باغ گردیده و درنتیجه ازشیوع بیماریهای قارچی ، انگلی ، و... درمزرعه ممانعت می‌گردد  

 

بررسی مزایای روش آبیاری سطحی بالوله های دریچه دار هیدروگیت نسبت به آبیاری سطحی معمولی

ردیف	روش آبیاری سطحی (ردیفی) معمولی	روش آبیاری سطحی با لوله های دریچه دار
1	به احداث کانال و جوی خاکی به عرض 4-3 متر  وبه طول سرتاسر مزرعه نیاز دارد	به کانال و جوی خاکی نیازی نیست و بجای آنها می توان از لوله های دریچه دار هیدروگیت استفاده نمود
2	نفوذ عمقی و تبخیر سطحی آب در کانالهای و جویهای خاکی فراوان است	نفوذ عمقی و تبخیر سطحی آب با استفاده از لوله های هیدروگیت وجود ندارد
3	راندمان مصرف آب حداکثر 40-35 درصد می باشد	دراثر حذف کانالها و جویهای خاکی داخل مزرعه راندمان مصرف آب به بیش از 70درصد افزایش می یابد
4	سرعت آبیاری کم است	سرعت آبیاری بخصوص درخاک آب مزرعه بالا می باشد
5	آبیاری شبانه بسیار مشکل و با راندمان کمتر از روز انجام پذیر است	آبیاری شبانه بسیار راحت و تفاوتی با راندمان آبیاری روزانه ندارد
6	توزیع کود در مزرعه مشکل و با راندمان پایین میسر است	امکان استفاده از روش کود آبیاری و تزریق کود داخل شبکه و در نتیجه پخش یکنواخت آن وجود دارد
7	کانالها و جویهای خاکی بخصوص وقتی خیس و   گل آلود باشندمانعی درجهت رفت و آمد تراکتور و     ادوات کشاورزی خواهند بود	به علت حذف جویهای خاکی ، رفت و آمد تراکتور و ادوات کشاورزی بسیار آسان خواهد شد
8	آبیاری با استفاده از پلاستیک و سیفون و غیره مشکل است	سهولت آبیاری فقط با باز و بسته کردن دریچه های هیدروگیت امکان پذیر می گردد
9	بذر علفهای هرز توسط جویهای خاکی داخل مزرعه   در سرتاسر مزرعه منتشر خواهد شد	به علت حرکت آب درداخل لوله هیدروفیکس بذر علفهای هرز در مزرعه پخش نخواهد شد

چراتغذیه خاک یا برگ اهمیت دارد ؟

چراتغذیه خاک یا برگ اهمیت دارد ؟

امتیازات:                 - نوع کمبودهای تغذیه‌ای شناخته می‌شود. - درمان دقیق و اقتصادی را امکان پذیر می‌نماید. - وسعت کمبودها را مشخص می‌نماید. - با تعیین حداکثر سطح مواد تغذیه‌ای پیش‌بینی تثبیت آنها را در خاک میسر می‌سازد. - می‌توان نقشه کمبود عناصر غذائی مزرعه را تهیه کرد و به‌وسیله آن برنامه‌ریزی دقیق استفاده از زمین را با توجه به محصولاتی که به آن مواد کمتر احتیاج دارند اجرا نمود. - مانع انجام فعالیت بر پایه حدس و گمان می‌گردد. مشکلات احتمالی:                 - بایستی از محصولات نمونه‌برداری نمود. - تفسیر نتایج ممکن است مشکل باشد.

تجزیه خاک یا برگ ؟ کدام بهتر است؟
تجزیه خاک	تجزیه برگ
تجزیه خاک
امتیازات:                 - تجزیه خاک یک وسیله پیش‌بینی مفید است. - برنامه‌ریزی قبلی نیاز تغذیه‌ای گیاهان را میسر می‌سازد. - از تجزیه خاک تا سه سال می‌توان استفاده نمود. - تجزیه خاک را می‌توان در ایامی از سال که فعالیت کشاورزی کمتر است انجام داد. - تجزیه خاک می‌تواند نقشه عناصر غذائی مزرعه را برای برنامه‌ریزی دقیق استفاده از زمین فراهم آورد. - مانع از انجام فعالیت بر پایه حدس و گمان می‌گردد. مشکلات احتمالی:                 - تغییرات مواد غذائی در طول فصل رشد را نشان نمی‌دهند. - تفسیر نتایج ممکن است مشکل باشد.                 تجزیه برگ                 امتیازات:                 - تجزیه برگ تصویری از وضعیت تغذیه‌ای گیاه را در هر لحظه به‌دست می‌دهد. - درمان سریع برای برطرف نمودن مسائل تغذیه‌ای موقت را امکان‌پذیر می‌سازد. - از آنجا که سطح کل مواد تغذیه‌ای مشخص می‌گردد، تعیین فاصله تا سطح بهینه عناصر غذائی لازم را به آسانی میسرمی‌سازد. - با تعیین حداکثر سطح مواد غذائی، احتمال مسمومیت گیاه را پیش‌بینی می‌کند. - علل علائم ظاهری غالباً گمراه‌کننده را به‌خوبی مشخص می‌نماید. مشکلات احتمالی:           - سطح مواد غذائی در اثر شرایط محیط رشد گیاه به سرعت تغییر می‌نماید. - نمونه‌گیری مداوم از قسمت‌های مختلف گیاه به منظور دقت بیشتر می‌تواند قدری خسته‌کننده باشد.         منبع:کاوین

مختصری در مورد تغذیه گیاهی

مختصری در مورد تغذیه گیاهی
منبع:کاوین  هر موجود زنده برای ادامه حیات، رشد و تولید کمی و کیفی مطلوب نیاز به تغذیه متناسب و متعادل و در مقاطع زمانی مناسب دارد. گیاه نیز به‌عنوان یک موجود زنده خارج از این مقوله نمی‌باشد. بنابراین نباتات کشاورزی که مولد محصولات کشاورزی مورد نیاز انسان می‌باشند برای تولید کمی و کیفی بهینه با توجه به شرایط اقلیمی و منطقه‌ای و سایر عوامل مؤثر در کشاورزی به تغذیه مطلوب نیازمندند. تغذیه گیاه از طریق خاک و برگ انجام می‌پذیرد. اهم عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان را می‌توان به ترتیب زیر دسته بندی نمود:
مواد غذایی اولیه: ( به مقدار نسبتاً زیاد مورد نیاز گیاهان است )
ازت (N)	فسفر	پتاسیم (K)
مواد غذایی ثانویه: ( به مقدار متوسط مورد نیاز گیاهان است )
کلسیم	منیزیم	گوگرد (S)
عناصر غذایی ریزمغذی : ( به مقدار نسبتاً ً کم مورد نیاز گیاهان است )
روی (zn)	بر (B)	منگنز (MN)
مس (cu)	آهن (fe)	مولیبدن ( Mo)

اثرات متقابل عناصر غذایی بر جذب یکدیگر

اثرات متقابل عناصر غذایی بر جذب یکدیگر

اثر متقابل برخی از عناصر غذائی در جذب ریز‌مغذی‌ها:

میزان بالای عناصر: در دسترس بودن عناصر زیر را کاهش می‌دهد: کلسیم بُر، آهن و منیزیم پتاسیم منیزیم فسفر روی ازت مس مس( تاکستان‌ها ) آهن

ارتباط pH با در دسترس بودن عناصر غذایی

ارتباط pH با در دسترس بودن عناصر غذایی

در نمودار فوق عرض هر نوار مشخص کننده در دسترس بودن مواد غذایی است. معمولاً در خاک‌های با PH بالاتر ( قلیایی ) و یا پائین‌تر ( اسیدی ) میزان در دسترس بودن عناصر ریز مغذی کاهش می‌یابد. به عبارت دیگر هر چه PH خاک از 7 بالاتر و یا پائین‌تر باشد به همان نسبت میزان در دسترس بودن عناصر ریزمغذی، کمتر می‌شود.

رابطه جنس خاک و کمبود عناصر در phهای مختلف

رابطه جنس خاک و کمبود عناصر در phهای مختلف

انواع خاک PH پائین(کمتر از 6) PH معمولی(6-7) PH بالا (بیشتر از 7) خاک‌های شنی ازت فسفر پتاسیم کلسیم منیزیم مولیبدن مس روی ازت منیزیم منگنز بُر مس روی ازت منیزیم منگنز بُر مس روی آهن خاک‌های شنی لومی ازت فسفر پتاسیم کلسیم منیزیم مولیبدن مس ازت منیزیم منگنز بُر مس ازت منیزیم منگنز بُر مس آهن خاک‌های لومی فسفر پتاسیم مولیبدن بُر منگنز بُر منگنز مس آهن خاک‌های رسی لومی فسفر پتاسیم مولیبدن منگنز بُر منگنز خاک‌های رسی فسفر مولیبدن   بُر منگنز خاک‌های آلی فسفر روی مس منگنز روی مس منگنز روی مس خاک‌های خیلی سبک منیزیم منیزیم مس منیزیم مس

جدول فوق کمبود عناصر غذائی در خاک‌هایی با بافت‌ها و PHهای مختلف را نشان می‌دهد. این کمبودها می‌توانند در هر شرایطی وجود داشته‌باشند و برای اطمینان خاطر باید از تجزیه خاک استفاده کرد.

دستورعمل نمونه برداری از خاک

دستورعمل نمونه برداری از خاک
تجزیه خاک           تجریه خاک برای تمام محصولات کشاورزی اساس توصیه کودی می‌باشد. نمونه‌هایی که از مزارع آزمایشی گرفته می‌شود از اهمیت خاصی برخوردار است. چه این نمونه‌ها اساس آزمایشات را تشکیل می‌دهند. نمونه‌های خاک از نظر مقدار مواد غذایی و سایر مواد مربوطه مورد تجزیه قرار می‌گیرند. نمونه خاک          ایده‌آل‌ترین نمونه خاک بایستی حداقل 400 گرم وزن داشته باشد مگر اینکه مقدار بیشتر از 400 گرم درخواست شده باشد. نمونه‌ها بایستی داخل یک پاکت پلاستیکی ریخته شود و خود داخل پاکت دیگری قرار گیرد. اطلاعات هر نمونه را بایستی طوری روی پاکت نوشت که پاک نشده و بتوان آن را خواند. اطلاعات بایستی شامل محل نمونه‌برداری، نام زارع یا مشتری و نوع محصول باشد.  به‌عنوان یک قاعده کلی مزارعی که تا 10 هکتار وسعت داشته باشند را به‌عنوان یک واحد نمونه‌برداری می‌توان محسوب کرد. با توجه به این نکته که کل مزرعه از بابت جنس خاک، نوع زراعت قبلی و نوع کود استفاده شده یکسان باشد. مزارع بزرگ و مزارعی که از یک‌دستی برخوردار نیستند باید به قطعات کوچکتر یک‌دست تقسیم و از هر قسمت جداگانه نمونه‌برداری کرد. وسایل مورد نیاز نمونه‌برداری  1 - مته نمونه‌برداری چرخشی (در صورت در دسترس نبودن بیل و یا بیلچه ترجیحا" از جنس ضدزنگ) 2- سطل پلاستیکی بزرگ 3- پاکت پلاستیکی نمونه‌برداری 4- برچسب بزرگ       نمونه‌برداری از خاک باغات مرکبات و میوه‌جات          نمونه‌ای که به آزمایشگاه‌های فوسین ارسال می‌گردد بایستی نماینده تمامی منطقه‌ای باشد که در آن آزمایش پیاده می‌گردد. زمین محل آزمایش بایستی کاملاً یکنواخت بوده و هیچ تفاوت آشکاری در آن دیده نشود. برای تهیه یک نمونه بایستی در مسیری به شکل " w " در سطح مزرعه نمونه‌های فرعی تهیه گردد.          توصیه می‌شود که برای تهیه هر نمونه 20 تا 30 نمونه فرعی گرفته شود. نمونه‌های فرعی بایستی کاملاً مخلوط شده و از آن یک نمونه 400 گرمی برای ارسال به آزمایشگاه تهیه شود.                 مسیر گرفتن نمونه‌های فرعی
نمونه‌برداری خاک برای باغات مرکبات ومیوه‌جات بایستی از عمق 25 تا 30 سانتیمتری تهیه گردد و قبل از نمونه‌برداری پنج سانتیمتر از پوشش روی خاک برابر شکل زیر کنار زده شود.
در باغات مرکبات و میوه‌جات تهیه نمونه‌های فرعی بایستی به روش " w " شکل باشد و محل گرفتن آنها بایستی از محیط اطراف برابر شکل زیر باشد.
نمونه‌برداری بایستی از منطقه‌ای در زیر تاج درخت گرفته شود.
نمونه‌ها بایستی طوری از زمین اطراف درخت گرفته شود که نماینده خاک پای درخت باشد. قابل توجه است که خاک بین ردیف درختان وضعیت متفاوتی از خاک زیر درخت دارد. بایستی بخاطر داشت که وسائل نمونه‌برداری طوری تمیز باشد که مانع آلودگی نمونه‌ها گردد. همچنین نمونه‌برداری نبایستی بعد از کود پاشی صورت گیرد. محل آزمایش                نمونه خاک بایستی نماینده منطقه مورد آزمایش باشد. شرایط منطقه می‌بایست یکنواخت باشد. اندازه مزرعه آزمایشی با توجه به روش مصرف فرآورده و همچنین هدف آزمایش که تحقیقاتی و یا ترویجی باشد متفاوت است. طرز نمونه‌برداری از خاک مزارع           1 - انتخاب مسیر نمونه‌برداری           با استفاده از شکل W می‌توانیم مسیر نمونه‌برداری خود در مزرعه را تعیین کنیم. با توجه به شکل‌های پایین Wفرضی را طوری روی زمین تصویر می‌کنیم که شروع و پایانش دور از محل ورود به مزرعه باشد و همچنین از نقاطی که نمایانگر کل زمین نیست نیز نگذرد (مثل کنار پرچین‌ها، محل انبار شده کود حیوانی، محل‌های آغشته به ذغال و خاکستر چوب و غیره).
2- چگونگی انجام عمل نمونه‌برداری            در مسیر W فرض شده بر روی زمین حداقل 20 نمونه (و نه به هیچ وجه کمتر) با فاصله‌های مناسب به شرح زیر برمی‌داریم. ابتدا 5 سانتیمتر رویه خاک را کاملاً کنار می‌زنیم کیلو از خاک در عمق 15 سانتیمتری (15 سانتیمتر بعد از برداشتن 5 سانتمیتر رویه خاک) را برداشته داخل سطل پلاستیکی می‌ریزیم.          بنابراین حداقل بیست بار نمونه‌برداری حدود 10 کیلوگرم خاک داخل سطل است. خاک داخل سطل را به‌خوبی به‌هم می‌زنیم و سعی می‌کنیم خاکی از درون سطل بیرون نریزد از خاک مخلوط شده داخل سطل بیشتر از نصف کیسه پلاستیکی نمونه‌برداری (حدود 1000-750 گرم) را پرمی‌کنیم و سر کیسه را محکم می‌بندیم. سپس روی کیسه برچسب زده، مشخصات مزرعه از قبیل جنس خاک، نوع محصول، محصول مورد کشت در آینده، کشت قبلی، اسم مزرعه، محل مزرعه، تاریخ نمونه‌برداری و نام نمونه‌بردار را ذکر می‌کنیم. نکات کلی و مهم در نمونه‌برداری           1- خاک نمونه‌برداری شده نمی‌بایست حاوی برگ و ساقه گیاهان باشد. 2- قبل از شروع به نمونه‌برداری از تمیز بودن وسایل نمونه‌برداری (مته یا بیل، بیلچه، سطل) مطمئن شویم. 3- بعد از دادن کود به زمین نمونه‌برداری نکنیم. بهترین زمان نمونه‌برداری بعد از برداشت محصول است. 4- یکی از مهمترین نکات اطمینان از صحت مشخصات ذکر شده بر روی برچسب است.

دستورالعمل نمونه برداری برگ گیاهان زراعی

مقدمه                از تجزیه برگ نمی‌توان برای پیش‌بینی احتیاجات فصلی گیاهان به مواد غذایی استفاده نمود، زیرا سطح مواد غذایی در برگ بسته به زمان، مرحله رشد، شرایط محیطی می‌تواند تغییر نماید. از تجزیه برگ تنها برای تشخیص مشکلات تغذیه‌ای گیاه در مقطع خاصی از زمان استفاده می‌گردد. تجزیه خاک قابل اعتمادترین روش برای پیش بینی عناصر غذائی در دسترس است. وسایل مورد نیاز نمونه‌برداری                 1- قیچی 2- کیسه پلاستیکی نمونه‌برداری 3- برچسب بزرگ طرز نمونه‌برداری          ابتدا مسیر نمونه‌برداری به شکل فرضی " w " ( همانند مسیر نمونه‌برداری خاک مزارع ) انتخاب می‌شود. در هر نقطه انتخاب شده برای نمونه‌برداری چندین برگ که هم سن و از لحاظ مرحله رشدی مشابه هستند انتخاب می‌شود. معمولاً برگ‌هایی که به اندازه واقعی خود رشد کرده باشند و دور از نقطه رشد گیاه باشند ترجیح داده می‌شود.           تنها از برگ نمونه گرفته شود نه از ساقه و ریشه. از برگ‌های له و یا پاره شده، آلوده به آفات، بیماری‌ها و یا سایر عوارض استفاده نگردد. از نمونه‌برداری برگ‌های گل آلوده و یا آغشته به خاک خودداری شود.           پس از انتخاب نمونه‌ها، برگ‌ها را کاملاً با هم مخلوط نموده و از آنها به اندازه‌ای که یک پاکت پلاستیکی را پر کند انتخاب می‌گردد.          اگر برگ‌ها خیس هستند آنها را با یک پارچه یا آب خشک‌کن خشک نمایید. سپس روی کیسه اتیکت بزنید و مشخصات مزرعه، تاریخ و سایر اطلاعات لازم را ثبت کنید. نمونه‌های مختلف را جدا از یکدیگر نگه دارید. توجه:           نمونه‌برداری از برگ بایستی قبل از اولین محلول پاشی و ده روز پس از دومین محلول پاشی از کلیه تیمارها و شاهدها جداگانه صورت گیرد. نمونه‌های برگ و علوفه از گیاهان زراعی و نباتات علوفه‌ای          نمونه‌برداری از برگ گیاهان زراعی            از تجزیه برگ نبایستی برای پیش‌بینی احتیاجات فصلی مواد غذایی استفاده نمود، چونکه سطح مواد غذایی برگ بسته به فصل رشد، مرحله رشد، شرایط غالب رشدی متفاوت است. از تجزیه برگ تنها برای تشخیص مشکلات تغذیه‌ای گیاه در مقطع بخصوصی از زمان استفاده می‌گردد. تجزیه خاک از قابل اعتمادترین روشها برای پیش‌بینی وضعیت خاک مزرعه در فصل کشت است. از روش نمونه‌برداری که برای خاک شرح داده شده است برای برگ استفاده می‌گردد. در هر نقطه تعداد زیادی برگ هم‌سن گرفته خواهد شد. ترجیحاً از برگ‌های توسعه یافته اولیه و خارج از محل رشد گرفته شود.           تنها از برگ نمونه گرفته شود نه از ساقه و ریشه. از برگ‌های کوبیده شده و یا پاره شده آلوده به آفات، بیماری‌ها و یا سایر عوارض استفاده نگردد. از نمونه‌برداری از برگ‌های گل‌آلوده و یا آغشته به خاک خودداری شود. برگ‌ها را کاملاً با هم مخلوط نموده و از آنها به اندازه‌ای که یک پاکت پلاستیکی پر شود انتخاب می‌گردد. اگر برگ‌ها خیس هستند آنها را با یک پارچه آب خشک‌کن خشک نمایید، اتیکت بزنید. نمونه‌های مختلف را جدا نگه دارید. توجه:          نمونه‌برداری از برگ بایستی قبل از اولین محلول پاشی و ده روز پس از دومین محلول پاشی صورت گیرد.   منع:کاوین

تشکیل خاک های شور و سدیمی و اصلاح آنها

تشکیل خاک های شور و سدیمی و اصلاح آنها

چکیده

مقاله حاضر خلاصه ای است از وضعیت عمومی خاکهای مبتلا به نمک و عوامل موثر در تشکیل و اصلاح آنها که در آن روابط متقابل شوری،آبیاری، زه کشی و گیاهان زراعی مورد بحث قرار می گیرد. و بر خاک های شور_ به دلیل اهمیت شان_ تاکید شده است.

مقدمه

امروزه  ازدیاد جمعیت جهان سبب افزایش تقاضا برای محصولات کشاورزی می شود. در بسیاری از نقاط جهان با تولید محصولات کشاورزی به دلیل کمبود منابع آب با شوری خاک به شدت کاهش یافته است. به خاطر عدم شستشوی املاح محلول از ناحیه ریشه، شوری یک مشکل عمده در مناطق خشک و نیمه خشک است و یکی از عمده ترین دلایل محدود کننده تولید محصولات غذایی به شمار می رود.

مناطق بیابانی و نیمه بیابانی بیش از یک سوم سطح کره زمین  را فرا گرفته است و هرساله حدود شش میلیون هکتار از اراضی حاصلخیز مجاور این مناطق  نیز به بیابان تبدیل می شود. این اراضی که عهده دار تولید مواد غذایی چهارده درصد از جمعیت جهان است، در اثر انجام مراحل شور شدن و بیابانی شدن قدرت تولید خود را از دست می دهند. بیش از چهار میلیون کیلومتر مربع(چهارصد میلیون هکتار) از اراضی قابل کشت جهان با مشکل ازدیاد اصلاح محلول در خاک مواجه هستند. چنانچه در مورد این اراضی مدیریت صحیح اعمال شود، افزایش قابلیت تولید محصولات کشاورزی در آنها بسیار قابل توجه است.

صدها میلیون هکتار اراضی در جهان وجود دارد که در حال حاضر مناسب کشاورزی نیستند ولی چنانچه شوری زائد این خاکها با به کار گیری روش های مناسب اصلاح شود، می توانند حاصلخیز باشند.

رایج ترین روشهای اصلاح خاک های شور عبارت است از:

1-شستشوی اصلاح توسط آبیاری و زهکشی

 2- استفاده از گیاهان مقاوم به شوری استفاده از مواد بسازی خاک، شخم مناسب، مقدار آب کافی، کاهش تبخیر از سطح خاک از طریق شخم به موقع استفاده صحیح و به موقع و مناسب کود و کنترل بیماریها و آفتهای زراعی همگی از جمله  روش های موثری هستند که در خاکهای مبتلا به نمک در نقاط مختلف جهان مورد استفاده قرار می گیرند. در نتیجه تحقیقات و سرمایه گذاری بیشتر و نیز توجه به خطر این مشکل و راه حل آن ضروری است.

شوری خاک در مناطق تحت آبیاری و نیز مناطقی که تحت آبیاری نیستند، استفاده از اراضی را به منظور کشاورزی با مشکل روبرو  می سازد. از ابتدای قرون حاضر دانشمند دریافتند که رشد گیاه در شرایط شوری یا قلیائیت کاهش می یابد. عموماً پذیرفته شده است که املاح محلول در آب بالاخص املاح سدیم عامل اصلی کاهش قابلیت تولید خاکهای مبتلا به نمک هستند.

شناسایی دقیق وگسترش انواع مختلف خاکهای مبتلا به نمک در یک کشور می تواند در برنامه ریزی تولید مواد غذایی نقش موثری داشته باشدگروه بندی خاکهای مبتلا به نمک بر طبق اصول واحد این اجازه می دهد تا بتوان آنها را با یکدیگر مقایسه کرد و در نهایت از کلیه تجربیات حاصله در اصلاح و کابرد این گونه خاک ها در کشورهای مختلف استفاده سودمند کرد.

فشار روزافزون تقاضا بر روی منابع اراضی محدود در جهان که از دهه 1960 آغاز شده است، این ضرورت را ایجاب میکند تا خاکهای زراعی را از تخریب حفاظت کرده و قدرت تولید ازدست رفته برخی خاک های دیگر را نیز بازسازی کنیم به عنوان یک مرجع اختصاصی برای خاک های شور و قلیایی انجمن بین المللی خاکشناسی در سال 1964 اقدام به تاسیس کمیته تخصصی خاکهای مبتلا به نمک کرد. هدف اصلی این کمیته شناسایی و مطالعه گسترش خاک های مبتلا به نمک در سراسر جهان است.

تشکیل خاکهای شور و سدیمی

در پیش بینی مراحل شور شدن واصلاح خاک های شور عوامل زیر باید مد نظر قرار گیرند:

_ویژگی های اصلی رژیم های نمک مورد توصیف قرار گرفته (تعادل نمک) و فاکتورهای طبیعی موثر در آن بایستی تجزیه و تحلیل شوند.

_منبع اصلی نمک های محلول در آب ( آبیاری آب زیر زمینی، آب های سطحی، لایه های شور عمقی خاک و غیره) بایستی شناسایی شوند.

_اثر آبیاری بر روی آب و رژیم های نمک خاک بایستی تعیین شود.

پس از شناسایی این فاکتورها می توان از روش های صحیح  و مناسبی در اصلاح خاک، آبیاری و زهکشی استفاده کرد. در کشورهای توسعه یافته، تکنولوژی  پیشرفته باعث موفقیتها زیادی در اصلاح خاک های شور و جلوگیری از مشکل شوری شده است. چندین روش هایی در کشورهای درحال توسعه نیز می تواند به کار گرفته شود.

خاک های مبتلا به نمک

خاکهای مبتلا به نمک آنهایی هستند که غلظت نمک(یون) آنها در رشد گیاهان زراعی ایجاد مشکل می کند خاکهای مبتلا به نمک را می توان به دو گروه اصلی تقسیم کرد:

1-خاک هایی که تحت تاثیر نمک های طبیعی هستند(خاکهای شور)

2- خاکهایی که تحت تاثیر نمک های سدیم قابل هیدرولیز قرار دارند(خاکهای سدیمی یا قلیایی) این دو گروه از خاک ها نه تنها از نظر ویژگی های شیمیایی با یکدیگر تفاوت دارند بلکه از لحاظ توزیع جغرافیایی، خواص فیزیکی و ویژگی های بیولوژیکی نیز متفاوت هستند.روش های اصلاح و استفاده های کشاورزی از آنها نیز متفاوت هستند. از آنجا که نمک های مختلف سدیمی به طور طبیعی نمی توانند به صورت خالص وجود داشته باشند در بیشتر مواقع نمک های خنثی و یا آنهایی که قابلیت  هیدرولیز شدن و تولید قلیائیت دارند، می توانند به صورت غالب بر روی مراحل خاکسازی و ویژگی های خاک تاثیر گذارند.

در اقلیم های مختلف، تحت شرایط محیطی متفاوت میزان شوری و قلیائیت مواد مادری خاک ها و آب زیر زمینی ممکن است به صورت ناگهانی متفاوت باشد. شوری  و قلیائیت یک منطقه همچنین به طور قابل ملاحظه ای با سیستم های زراعی کاشت در منطقه مربوط می شود. بنابراین در توصیف حد و مرز مقادیر شوری و قلیائیت که خاکهای مبتلا به نمک را توصیف می کند، بایستی انعطاف لازم صورت گیرد همچنین شرایط محلی باید ملحوظ شود.

خاکهای سدیمی

این خاکها حاوی مقدار زیادی سدیم اضافی جذب شده هستند. وجود نمکهای محلول سدیمی که قابلیت هیدرولیز شدن و ایجاد قلیائیت شدید محلول خاک باعث بروز مشکل در رشد گیاه می شود و یا قلیائیت باعث ایجاد شرایط فیزیکی نامناسب در خاک شده که مانع تامین آب مورد نیاز گیاه می شود. در هر صورت ان مراحل باعث محدودیت رشد گیاه می شوند. و شرایط قلیایی باعث پراکنده شدن ذرات مجتمع و خاکدانه ها در خاک می شود این عمل باعث از هم پاشیدن ذرات خاک می شود و حفرات درشت را کاهش می دهد چنین شرایطی همچنین باعث کاهش نفوذ پذیری خاک می شود و شستشوی املاح سدیم از آن را دشوار می سازد خاکهای سدیمی اغلب فشرده و دارای ساختمان مکعبی یا توده ای است شخم زدن این خاکها در حالت خشک به سختی صورت می گیرد و در حالت مرطوب هدایت آبی پایینی را از خود نشان می دهد.

خاکهای شور

در بیشتر اقلیم ها عالیترین  انواع خاک های مبتلا به نمک خاکهای شور هستند. طبق تعریف، خاکهای شور حاوی مقادیر اضافی از نمک های محلول هستند. این خاکها اغلب در اقلیم خشک و نیمه خشک وجود دارند. در شرایط مرطوب نمکهای محلول موجود در مواد مادری خاک و نیز نمکهای حاصل از هوادیدگی کانی ها شسته می شود و وارد آب های زیر زمینی می گردد که توسط  جریان های آبی به اقیانوس ها انتقال می یابند.

در مناطق خشک شستشوی نمک ها و انتقال آنها به اقیانوس ناچیز است. شستشو  معمولاً موضعی است و نمک های محلول به نقاط دور دست حمل نمی شوند. این امر به دلیل کمبود  بارندگی در مناطق خشک است که برای شستشو و حمل نمک ها کافی است.

همچنین در این مناطق شدت زیاد تبخیر و تعرق گیاه باعث تجمع نمک های محلول در خاک و آب ها سطحی می شود.

هوادیدگی کانی های اولیه، یک منیع غیر مستقیم تولید نمکهای محلول است ولی شواهد کمی در مورد اینکه این منبع به تنهایی باعث تجمع نمک های محلول در خاک و تشکیل خاک های شور است نیز، در دست می باشد. خاکهای شور معمولاً در نقاطی  که نمک های محلول از سایر مناطق توسط آب، به آنجا حمل می شوند بوجود می آیند. شرایط مناسب زهکشی که ممکن است به دلیل پایین بودن نفوذ پذیری خاک و یا بالا بودن سطح آب زیر زمینی ایجاد شود، در مراحل شور شدن خاک دخیل است.

بالا بودن سطح آب زیر زمینی اغلب به وضعیت توپوگرافی محل مربوط می شود. زهکشی آب از اراضی بالا دست به دره ها و دشت ها ممکن است باعث بالا آمدن سطح آب زیر زمینی و نزدیک شدن به سطح خاک در اراضی پایین دست شود. پایین بودن قابلیت نفوذ پذیری خاک با جلوگیری از حرکت آب به عمق خاک، باعث ایجاد شرایط نامناسب زهکشی می شود. این مقاومت در حرکت آب ممکن است در اثر وجود بافت یا ساختمان نامناسب و یا وجود لایه های سخت شده در خاک باشد. به لایه های اخیر سخت کفه گفته می شود.

30 سانتی متر آب آبیاری در هر هکتار ممکن است حاوی 200 کیلوگرم تا 5 تن نمک باشد بنابراین در زمانی کوتاه مقدار قابل توجهی نمک ممکن است به اراضی تحت آبیاری افزوده شود.

در زمان اجرای اولین پروژه های آبیاری، به دلیل فراوان بودن آب، استفاده بیش از حد از آب به صورت میگرفت. چنین شرایطی باعث بالا آمدن  سطح آب زیر زمینی به فاصله 5/1 تا 8/1 متر به سطح خاک نزدیک شد، آب حاوی مقادیر مختلف نمک، از طریق لوله های موئین و تحت عمل کاپیلاری به منطقه ریشه صعود می کند.

بنابراین آب زیر زمینی نظیر آبیاری باعث شور شدن خاک خواهد شد.

خاکهای شور را می توان به چند روش تعریف کرد. نمونه شاخص آن دارای افق تجمع نمک(سالیک) می باشد. این افق در بافت های درشت در فاصله 125 سانتی متری، در بافتهای متوسط در فاصله 90 سانتی متری و در بافتهای ریز در فاصله 75 سانتی متری از سطح خاک قرار می گیرد. خاک های شور حداقل در بخشی از عمق 25 سانتی متریسطح خاک، دارای هدایت الکتریکی (EC) بیشتر از 4 دسی زیمنس بر متر(ds/M) می باشند. خاک های شور همچنین دارای pH  برابر 5/8 یا کمتر (نسبت به 1:1 آب به خاک در گل اشیاع) در لایه فوق هستند. درصد سدیم تبادلی (ESP) در این خاکها در اعماق 125 سانتی متری (درخاکهای با بافت درشت) 90 سانتی متری (در خاکهای با بافت متوسط) و 75 سانتی متری (در خاک های با بافت ریز) کمتر از 15 می باشد. در افلب موارد میزان املاح در خاک های شور به مقدار قابل توجهی فراتر  از حد فوق بوده که مشکلاتی را برای خاک ایجاد می کند.

تشکیل خاک های شور

راه های متعددی برای تشکیل خاکهای شور وجود دارد که به شرح زیر است:

1-در اثر هوادیدگی ناگهانی سنگهای مادری و عدم انتقال نمک در نتیجه کمبود بارندگی

 2-نمک ها ممکن است  توسط باد از نقاط شور و خشک مجاور و یا ذرات ریز آب دریا به سایر نقاط منتقل شوند.

3-انتقال نمکها از طریق آب زیرزمینی تحت تاثیر نیروی کاپیلاری

4-تجمع نمک از طریق آبیاری خاک یا آب نامناسب. در مورد اخیر چنانچه روش های آبیاری نیز نامناسب باشد به تجمع بیشتر نمک کمک می کند.

چنانچه خاک های شور و تحت شرایط مرطوب ایجاد شوند.لایه سطحی آنها حاوی مقدار زیادی مواد آلی است، حال آنکه خاک های شور ایجاد شده در مناطق خشک از نظر مواد آلی فقیر است و معمولاً حاوی کمتر از 1 درصد مواد آلی می باشند. کمبود عناصر غذایی گیاه بالاخص (P₂O₅N) از دیگر ویژگی های اغلب خاک های شور است.

عوامل موثر در تشکیل خاکهای شور

_ اقلیم:

اغلب خاکهای شور در اقلیم گرم و خشک تشکیل می شوند. خشکی، درجه حرارت بالا و شدت زیاد تبخیر باعث غالب شدن تبخیر بر زهکشی شده و در نتیجه عدم تعادل نمک را باعث می شود. شوری خاک  ممکن است تا 75 درصد بالغ شود و در برخی مناطق بسیار خشک و بیابانی نظیر شبه جزیره عربستان و شیلی سطح خاک توسط لایه ای از نمک به ضخامت بیش از 50 سانتی متر پوشیده شود.

خاکها در مناطق بیابانی با زمستان ها سرد نیز ممکن است بسیار شور باشند در این شرایط کاهش حلالیت بسیاری از نمک ها مهمترین عامل موثر شور شدن خاک است.

_توپوگرافی:

اقلیم گرم و خشک به خودی خود برای تشکیل خاکهای شور کافی نیست هنگامیکه  سطح آب زیر زمینی عمیق و تبخیر از سطح خاک با میزان بارندگی برابر باشد. نمک ها در خاک تجمع نمی کنند چنانچه منطقه خشک در نقاط پست قرار گیرد که اطراف آن را کوه ها احاطه کرده باشند، جریان های زیر زمینی باعث حل کردن مقداری نمک می شود و آنرا به منطقه خشک وارد می کنند چون اغلب این آبها تحت فشار هستند، ممکن است به صورت آرتزین باعث اجتماع نمک در سطح و یا نزدیک سطح خاک شود.

_آبیاری و زهکشی:

آب آبیاری اغلب حاوی انواع متفاوتی از نمک ها با غلظت های مختلف است کاهش آب در نتیجه تبخیر و تعرق ناچاراً باعث افزایش غلظت نمک ها در خاک به عواملی چون کیفیت آب آبیاری روش آبیاری و کفایت زهکشی بستگی دارد.

_طبیعت و اثرات بیولوژیکی خاکهای شور:

کلرید سدیم معمولترین نمک موجود در خاک های شور است. دیگر نمک های معمول کلریدهای کلسیم، پتاسیم و منیزیم است.نمک های سولفاته معمول در این خاک ها گچ و سولفاتهای سدیم و منیزیم است. در اغلب خاکها ترکیبی از انواع نمک ها مشاهده می شوداز آنجاکه حلالیت گچ در آب پایین تر از سایر نمک ها است لذا آب در خاک ممکن است حاوی غلظت بالاتری از دیگر گونه های نمک باشد.

با تجمع نمک ها فشار اسمزی محلول خاک  افزایش خواهد یافت. چنین واکنشی باعث کاهش فیزیولوژیکی عناصر غذایی و آب و گیاه خواهد شد. به عبارت دیگر با افزایش شوری،جذب آب و عناصر غذایی توسط ریشه به دشواری بیش تری صورت می گیرد.

اگر چه تحمل گیاهان نسبت به شوری یا یکدیگر متفاوت است. سرانجام غلظت نمک تا حدی بالا می رود که گیاه قادر خواهد به جذب آب از خاک نیست. از طرف دیگر تجمع آنیون ها و کاتیون ها در محلول خاک از جذب عناصر غذایی گیاه جلوگیری می کند(اثر آنتاگونیسی) بنابراین نسبت به یونهای مختلف در گیاه به طور ناخواسته دستخوش تغییر می شود. برخی اوقات تجمع بیش از حد نمک ها باعث ایجاد سمیت در گیاه می شود. برای مثال برکه در خاک های  شور_قلیا وجود دارد برای تعداد زیادی از گونه های گیاهی بسیار سمی به شمار می رود به خاطر چنین اثراتی قابلیت تولید خاک های شور بسیار  پایین است شوری خاک همجنین فعالیت میکروارگانیسم های خاک را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. چنانچه مقدار نمک در خاک به 3 درصد بالغ شود، فعالیت میکروراگانیسم ها به طور کلی متوقف می شود.

_اصلاح خاکهای شور

اصلاح کامل خاکهای شور و یا حفظ شوری کم اغلب از نظر علمی کاری بس دشوار و تا حدی غیر ممکن استو. هزینه های اصلاح، عدم کفایت زهکشی، گران بودن مواد اصلاح کننده خاک و کیفیت نامطلوب آب آبیاری از جمله عواملی هستند که در این راستا دخیل هستند. حتی  در جاهایی که آب به مقدار کافی جهت شستشوی اصلاح و آبیاری پیوسته موجود است اصلاح خاکهای یا خواص نامناسب فیزیکی چندان مقرون به صرفه نیست.

یکی سیستم زهکشی موثر شرط اصلی در اصلاح خاک های شور و جلوگیری ا تکرار مجدد مشکل شوری است. زهکشی خاک به سرعت کفایت آبی که از پروفیل خاک می گذرد بستگی دارد. این آب شامل آبهای جاری شده در سطح و نیز آب نفوذ کرده به عمق خاک است. بنابراین دو عامل زهکشی داخل خاک و نیز نفوذپذیری از جمله عوامل مهم به شمار می روند. نمک ها باید توسط آب اضافی آبیاری از خاک خارج شوند. آب نفوذ کرده در خاک،با گذشتن از خلل و فرج خاک باعث شستشوی نمک های موجود شده که در نهایت توسط کانال های تعبیه شده در مزرعه (زهکش) از خاک خارج می شود(در صورتی که سطح آب زیر زمینی عمیق باشد نیاز به حفر کانال است). در مناطقی که سطح آب زیر زمینی بالا باشد، توسط عمل فوق بایستی سطح سفره آب به عمق حدود 3 متر از سطح خاک افزایش یابد.

بیشترین مشکل در خاکهای شور مربوط به نمک های بسیار محلول است (نظیر Nacl و Mgcl₂ و Cacl₂ و Mgso₄) کربناتهای کلسیم و منیزیم و گچ حلالیت کم داشته مشکل چندانی در رشد گیاه ایجاد نمی کنند. در طی زمستان سولفات سدیم نیز حلالیت نسبتاً پایین دارد. خاک ها حاوی مقدار زیای از این نمک هستند. بنابراین شستشوی خاکهای شور است، چندان راحت نیست.

چندین نمونه از عملیات موفقیت آمیز اصلاح خاکهای شور در دنیا وجود دارد قبل از دهه 1950 عقاید عمومی بر این بود که  کشاورزی آبی بد یوم است لذا همواره باعث شور شدن اراضی می شود. به هر حال نشان داده شد که اصلاح خاک های شور در مناطق خشک، امری ممکن و بس ارزشمند است همچنین ثابت شد که کشاورزی موفقیت آمیز در این گونه مناطق در گروه زهکشی مناسب است. بالطبع تنها خاکهایی که زهکش مناسب دارند، می توانند با به کارگیری روش های مناسب آبیاری شوند.

عملیات مدیریتی که به کنترل شوری اصلاح خاک کمک می کند شامل به کارگیری موارد زیر است:

1-انتخاب گیاهان مقاوم به شوری

2- استفاده از روشهای خاص کاشت که تجمع نمک را در اطراف بذر به حداقل ممکن کاهش می دهد.

3- به کارگیری روش های زارعی مناسب نظیر شخم و تهیه بستر  به شکلی که کمترین غلظت نمک را در خاک ایجاد کند و به جوانه زنی بذر آسیبی نرساند.

4-استفاده از مقدار بیشتر آب آبیاری به منظور رقیق کردن محیط و یا شستشوی نمک از محیط جوانه زنی بذر و ریشه.

5-استفاده از مقدار بیشتر آب آبیاری به منظور رقیق کردن محیط و یا شستشوی نمک از محیط جوانه زنی بذر و ریشه.

6- استفاده از مواد شیمیایی اصلاح کننده خاک نظیر سولفور، اسید سولفوریک، سولفاتهای آهن، گچ، پلی فسفات آمونیوم، پلی فسفات کلسیم و غیره به کارگیری یک روش اصلاحی برای همه خاک های شور مناسب نیست. بسیاری از شرایط موجود بایستی مد نظر قرار گیرند.منبع شوری، بافت خاک، شیب زمین، عمق سفره آب زیر زمینی قیمت و تهیه مواد اصلاح کننده نوع گیاه مورد نظر برای کاشت با توجه به اقلیم ارزش اقتصادی اراضی اصلاح شده و برخی دیگر از فاکتورها همگی از جمله مواردی هستند که قبل از اصلاح خاکهای شور و انتخاب روش صحیح بایستی مورد توجه قرار گیرند.بدیهی است روش های مختلف هدف واحدی را دنبال می کنند. هر روشی که به جلوگیری یا کاهش مضرات شوری موجود در ارتباط با رشد گیاه منجر شود اقتصادی خواهد بود.

_منبع خاک

اولین قدم در اصلاح خاک های شور، شناسایی منبع نمک است. سیستمهای موفق اصلاح، ابتدا عامل مشکل زا را کشف و سپس  به نابودی آن اقدام می کنند.

همانگونه که قبلاً ذکر شد شوری خاک از طریق کاملاً مشخص تامین می شود. برای انتخاب بهترین روش اصلاح خاک در شرایط موجود این راه ها باید شناسایی شوند. چنانچه کانال های انتقال آب از تشکیلاتی عبور کنند که دارای نمک های محلول باشند. مقداری از نمک در آب حل و وارد خاک آبیاری می شود در چنین شرایطی بهترین روش اندود کردن کانال های انتقال آب در مسیر دارای تشکیلات محلول است. بدیهی است چنین روشی که از آنجا که منبع تولید نمک را محدود می کند، بر هرگونه روش اصلاحی که بر روی خاک شور در اثر آبیاری اعمال شود،ارجحیت دارد.

برخی خاکها در عمق چند متری خود دارای لایه ای بسیار غنی از نمک هستند. در چنین شرایطی تلاش ها باید در جهتی صورت گیرد که از صعود نمک ها در اثر نیروی کاپیلاری به سطح خاک که برای رشد گیاه مضراتی ایجاد می کند، جلوگیری به عمل آید چنانچه عمق تجمع نمک در خاک به طور قابل توجهی پایین تر از سطح خاک باشد. زیان چندانی را متوجه رشد گیاه نخواهد کرد. حال آنکه اگر نمک های موجود در نزدیکی سطح خاک قرار داشته باشند، توسط نیروی کاپیلاری به منطفه ریشه وارد می شوند و از رشد گیاه جلوگیری می کنند.

چنین مثالهایی ارتباط بین روش ها اصلاحی و منبع شوری خاک را نشان می دهند.

_کاهش تبخیر

عامل مهم تجمع نمک در سطح خاک تبخیر است. نمک ها همراه با رطوبت در خاک حرکت می کنند. همانطوری که آب سطح خاک تبخیر می شود، توسط نیروی کاپیلاری آب بیشتری به سطح خاک صعود می کند و این پروسه تکرار می شود.بنابراین یک جریان دائمی از خاک تحت الارض به طرف سطح الارض بخصوص اگر سفره آب زیر زمینی نزدیک به سطح خاک باشد برقرار می شود آب بسیاری از نمکهای محلول را در خود حل می کند و به سطح خاک انتقال می دهد.

از آنجا که هیچکدام از نمک ها قادر به تبخیر شدن نیستند، لذا تبخیر آب باعث برجای ماندن نمک در سطح خاک می شود.

اگر خاک حاوی نمک هایی با حلالیت خیلی کم باشد، خطر چندانی ایجاد نمی شود. ولی خاک های مناطق خشک دارای مقدار کافی از نمک های محلول هستند که تبخیر شدید بر دشت بروز مشکل می افزاید چنانچه میزان تبخیر از سطح خاک کاهش یابد، تجمع نمک در خاک نیز به حداقل ممکن خواهد رسید.

در به کارگیری هرگونه روش اصلاحی خاک های شور سعی بر آن است تا حتی الامکان میزان تبخیر باعث انتقال و تجمع نمک در سطح خاک می شود خود مهمترین مشکل موجود است. در عمل روش های زیادی برای جلوگیری و کاهش تبخیر وجود دارد. این روش ها معمولاً به عملیات زراعی و شخم و شیار خاک مربوط می شوند.شخم زدن خاک باعث سست شدن آن می شود و ارتباط خاک رویی و زیرین را به حداقل می رساند. بنابراین حتی در صورت مرطوب بودن خاک زیرین، مقدار تبخیر از خاک سطحی ناچیز است این عمل بخصوص زمانی که پس از آبیاری صورت گیرد از آن جهت که شدت تبخیر در این زمان حداکثر است در کاهش تبخیر بسیار اهمیت دارد.

_کاشت گیاهان مقاوم به شوری

رها سازی اراضی بدون کشت باعث تجمع نمک در سطح خاک می شود کاشت برخی گیاهان حتی اگر خود گیاه چندان مرغوب  نباشد از آن جهت که نقش اصلاحی دارد مفید است به طور کلی رشد هرگونه گیاه در خاک بهتر از عدم وجود آن است در خاک های بسیار شور که گیاهان زراعی متداول قادر به رشد در آن نیستند.برای برخی علف های هرز مفید است و باعث افزایش آنها می شود به جای خالی بودن خاک از گیاه بهتر آن است که چنین گیاهان در خاک برویند.

هنگامی که علفهای هرز سطح خاک را پوشش دادند، آتش زدن آنها در محل باعث تجمع نمک حاصل از خاکستر بافت های گیاه در خاک می شود. چنین نمکهایی در ضمن رشد گیاه جذب می شوند. برخی گیاهان مقاوم به شوری مقدار زیادی از نمک ها را از خاک جذب می کند که در اثر برداشت محصول به طور دائم از خاک خارج می شوند. برخی از محصولات زراعی نظیر پنبه و جو از جمله گیاهان مقاوم به شوری هستند و در خاکهای شور رشد مطلوبی دارند این قبیل گیاهان می توانند در آخرین مراحل اصلاح خاک انتخاب و به کار گرفته شوند.

دیگر جنبه ها گیاهی عبارتند از:

1-توسعه واریته های گیاهان متحمل به شوری از طریق اصلاح نباتات،انتخاب، پیوند زدن و مقاوم سازی

2- استفاده صحیح و مناسب کودها و مواد اصلاح کننده جهت جلوگیری از تجمع بقایایی ناخواسته در خاک.

3-کنترل بیماریهای گیاهی، حشرات و دیگر آفت ها(گیاه سالم  مقاومت بیشتری نسبت به تحمل شوری دارد.)

4-کنترل علفهای هرز که در جذب  آب و  مواد غذایی با گیاهان زراعی در رقابت هستند.

_زهکشی

تنها راه دائمی اصلاح خاک های شور، آبشویی نمک های محلول و خروج آنها از خاک است. همانطوریکه نمک های محلول از خاک می شوند، توسط جریان آب زهکشی از آن خارج می گردند در مناطق پر باران پس از تعبیه زهکشی زیر زمینی زهکشی به طور طبیعی صورت می گیرد. در مناطق خشک و نیمه خشک جهت شستشوی نمک ها نیاز به آب اضافی در آبیاری است، بنابراین اصلاح خاک های شور معمولاً بدون کاربرد مواد اصلاحی و تنها از طریق آبشویی امکانپذیر است زهکشی زیر زمینی کافی، شرط لازم است.

از نقطه نظر عملی، زهکش های زیر زمینی در دو گروه قرار می گیرند. زهکشی مسکن یا پایین برنده عمومی سطح آب زیر زمینی و زهکش حائل. زهکش مسکن برای پایین بردن سطح آب زیر زمینی و زهکش حائل جهت قطع جریان آب زیر زمینی  و که در جهت شیب زمین از سایر منابع جریان دارد. به کار برده می شود در طرح ریزی زهکشی زیر زمینی، طراح باید شرایط نقاط مختلف را ارزیابی و آنگاه در انتخاب استفاده از زهکش مسکن یا حائل تصمیم گیری کند.

_سایر اعمال اصلاحی

دیگر اعمال مربوط به اصلاح خاک های شور به شرح زیر است:

1- آبیاری مکرر به منظور پایین نگه داشتن غلظت نمک در محلول خاک.

2- استفاده از مواد اصلاح کننده خاک نظیر گچ(Caso₄2H₂O)  آهک(Caco₃) گوگرد(S)  واسید سولفوریک (H₂So4)

3-آبشویی و زهکشی کافی با طراحی سیستمهای زهکشی دقیق.

4-به کارگیری بهترین  سیستمهای آبیاری و جلوگیری از هد روی و نشست آب، به طوریکه مقرون به صرفه باشد.

5-غرقاب کردن اراضی حداقل یکبار در سال، در صورتیکه از سیستمهای آبیاری بارانی یا قطره ای استفاده شود.

6- افزایش مواد آلی به خاک و شخم زدن آن همراه با بقایای گیاهی به منظور افزایش نفوذ پذیری و آبشویی موفقیت آمیز خاک.

7-پایین بردن سطح سفره آب زیر زمینی از طریق پمپ کردن و یا زهکشی به منظور جلوگیری از تجمع نمک در سطح خاک.

8-مدیریت صحیح و استفاده بهینه از آب و جلوگیری از هدر روی آن، که برای گیاه و شستشوی نمک ها ضروری است.

9-برنامه ریزی دقیق به منظور استفاده بهینه از منابع آب موجود.

10-شخم و شیار و تخریب سله خاک به منظور جلوگیری از تبخیر شدید و در نتیجه تجمع نمک ها در سطح خاک.

_نمک هایی از شدت زدودن نمک

آنچه در حوالی سالت لیک سیتی در یوتا انجام شد، نمونه خوبی از زدودن نمک از خاک است. این عملیات در 1902 بر روی 2/16 هکتار از مزارع منطقه آغاز شد در پایان 1903 مجموعاً 141534 متر مکعب معادل 52% از آب مصرفی از طریق زهکش ها خارج شئ این آب حدود 3600 تن نمک را از خاک خارج کرده بود که علاوه بر مقدار نمکی است که توسط آب به بخش های عمقی خاک انتقال داده شده است.

نمونه دیگری مربوط به پروژه ای است که قبل از انجام زهکشی سطح آب زیر زمینی در فاصله 61 سانتی متری از سطح خاک قرار داشت. نمک ها در سطح زمین تجمع یافتند و هیچ محصول با ارزشی در آن رشد نمی کرد مقدار متوسط نمک از سطح تا عمق 122 سانتی متری خاک برابر 25/2 درصد بود. با تعبیه سیستم زهکشی در منطقه در اولین ماه، آب اضافی از خاک خارج شد تا آنجا که سطح آب زیر زمینی تا محل قرار گرفتن زهکش ها پایین رفت در پایان ماه مقدار نمک در خاک به حد 1 درصد کاهش یافت. سطح خاک شخم زده شد و پس از آبیاری به طور محدود کنترل شده، عملیات کاشت صورت گرفت. با این حال، علیرغم وجود زهکش ها افزایش درجه حرارت در تابستان باعث فزونی تبخیر شد به طوری که متوسط مقدار نمک تا عمق 122 سانتی متری از سطح خاک به 28/1 درصد افزایش یافت.

در مجاورت یک منطقه بایر آبیاری نشده، اراضی زهکشی شده ای وجود داشت که متوسط همه جانبه شرایط موجود و نیز استفاده از سیستم زهکشی به تنهایی است.

_نتایج

درجه حرارت بالا در بسیاری از مناطق خشک و نیمه خشک، باعث افزایش تبخیر و تجمع نمک ها در سطح خاک میشود. وجود لایه های سخت(نظیر پتروکامیک با دیگر لایه های سیمانی شده) یا افق های سخت شده آهکی در اعماق مختلف خاک و کمبود  بارندگی جهت شستشو از جمله عواملی هستند که باعث تجمع نمک در خاک می شوند. سیستم های جدید آبیاری، در صورت عدم مدیریت صحیح، باعث افزایش نمک خاک می شوند میلیون ها هکتار از اراضی جهان به شدت شور هستند به طوریکه قادر به تولید  اقتصادی محصولات نیستند و هر ساله اراضی بیشتری در اثر تجمع نمک ها در خاک از قابلیت بهره وری خارج  می شود.

شوری خاک مشکلی است که اخیراً در تمامی اراضی تحت آبیاری بدون آبیاری و مراتع در سراسر جهان به چشم می خورد. خاک های شور همراه با خاکهای غیر شور  پراکنده هستند بنابراین  زارعین ناچارند اراضی شور را نیز همراه خاک های غیر شور کشت و کار کنند بنابراین کشاورزان امکان برداشت محصول از تمامی اراضی کاشت شده را نخواهند داشت و افزایش هزینه های عملیاتی باعث کاهش رغبا به کشاورزی خواهد شد. بنابراین اصلاح یا به حداقل رسانیدن اثرات شوری در خاک از ضروریات است. در انجام این وظیفه هر دو عامل خاک گیاه به اندازه کیفیت و کمیت آب مصرفی باید مد نظر قرار گیرد.

لازم به یاد آوری است که حتی ساده ترین طرحهای شوری زدایی اراضی بایستی شامل روش منطقی جهت کنترل آب آبیاری، فرایندهای آبشویی نمک ها از خاک و انتخاب گیاهان متحمل به شوری باشد. این اعمال حداقل شروط لازم برای اطمینان از موفقیت کار است. به علاوه در بسیاری از مناطق کانال های آبیاری موجود سیستم آبیاری و حتی کرتبندی اراضی به منظور ایجاد سیستم زهکشی مناسب و توزیع صحیح آب آبیاری بایستی مورد تجدید نظر قرار گیرند.

_تنش شوری

تنش شوری از تنشهای غیره زنده مهم است که اثرات زیانباری بر عملکرد گیاه کیفیت محصول دارد. از مشخصه های یک خاک شور ، سطوح سمی کلریدها و سلفاتهای سدیم می باشد. مساله شوری خاک در اثر آبیاری، زهکشی نامناسب، پیشروی دریا در مناطق ساحلی تجمع نمک در نواحی بیابانی و نیمه بیابانی در حال افزایش است. شوری برای رشد گیاه یک عامل محدود کننده است بدان سبب که باعث ایجاد محدودیتهای تغذیه ای از طریق کاهش جذب فسفر،پتاسیم، نیترات . کلسیم افزایش غلظت یونی درون سلولی و تنش اسمزی میگردد. در شرایط وقوع شوری، یونهایی مثل Na⁺ و Cl^- به داخل لایه های هیدراسیونی پروتئینها نفوذ کرده، سبب اختلال در کار این پروتئینها می گردند. مسمومیت یونی تنس اسمزی و کمبود مواد مغذی که در شرایط وقوع شوری رخ می دهد سبب به هم خوردن توازن متابولیکی و در پی آن تنش اکسیداتیو می گردند. مکانیزمهای تحمل شوری را می توان به هموستازی (شامل هموستازی یونی و تنظیم اسمزی)کنترل صدمات ناشی از تنش (جبران صدمات و خنثی سازی مسمومیت) و تنظیم رشد دسته بندی کرد. تلاشهای زیادی برای درک مکانیزمهای تحمل شوری صورت گرفته است.موفقیت برنامه های اصلاحی با هدف نهایی بهبود عملکرد محصول، بخاطر فقدان درک روشنی از اساس ملکولی تنش شوری تا کنون چندان چشمگیر نبوده است پیشرفتهای اخیر در زمینه آنالیز موتانهای غیر تحمل به شوری در گیاه مدل اربیدوپسیس و کلونه سازی ملکولی لوکوسهای ژنی مربوطه، تا حدودی به روشن شدن مکانیزم پیغام دهی تنش شوری و تحمل شوری در عالم گیاهی کمک نموده است.

منابع و ماخذ

1-کتابهای خاکهای شور و سدیمی:شناخت و بهره وری _دکتر عبدالرحمن برزگر(دانشیار دانشگاه شهید چمران اهواز 1379 ، نشر دانشگاه شهید چمران اهواز، چاپ اول)

2-کتاب کیفیت آّب در آبیاری  تالیف: شینبرگ واوستر     ترجمه دکتر امین علیزاده(چاپ پنجم 1377 انتشارات آستان قدس رضوی)

3-کتاب مبانی علوم خاک در ارتباط با گیاه و محیط    تالیف منوچهر زرین کفش(مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی جلد اول 1376)

4-کتاب شیمی خاک     تالیف:هاینریش ل .بوهن برایان ل. مک نیل، جرج آ.اوکانر  ترجمه حسام مجللی(چاپ اول 1366)

5-کتاب خاک: پیدایش و رده بندی تالیف دکتر محمد بای بوردی(انتشارات دانشگاه تهران شماره 1360 چاپ ششم با تجدید نظر تاریخ انتشار1368)

6-کتاب خاکهای شور و سدیمی (اصول_دینامیک_ مدلسازی) تالیف ای . برسلر، بی ال. مک نیل دی ال کارتر   ترجمه حسام مطلبی(چاپ اول 1373 مرکز نشر دانشگاهی تهران)

7-کتاب حاصلخیزی خاکهای مناطق خشک و مشکلات و راه حل ها تالیف دکتر محمد جعفر ملکوتی با همکاری مهندس مهدی همایی (انتشارات دانشگاه تربیت مدرس 1373 چاپ اول)

8-کتاب خاکهای شور اکادمیسین: آی آی پلیوسینن   ترجمه دکتر اکبر حاجی زاده.

تصویر انواع تله ها،کارت ها، نوار های رنگی و جلب کننده ها

تصویر انواع تله ها،کارت ها، نوار های رنگی و جلب کننده